με την joni mitchell έχεις πάντοτε την αίσθηση ότι σε φλερτάρει. περνάει η ώρα και ένα ήπιο κορτάρισμα κυλάει από τα ηχεία, τελειώνει ο δίσκος και κάτι σε έχει χτυπήσει χαμηλά στο στομάχι. είναι τόσο ντόμπρα που με το που ακούσεις τα πρώτα λόγια έχεις βιδωθεί εκεί που είσαι, έχεις ψευτοερωτευτεί

η μέρα κύλησε στην αγκαλιά του hejira, πόσες ακροάσεις, δεν θυμάμαι και εγώ πια. αν ήταν μέσα σε ένα αυτοκίνητο για οπουδήποτε, ακόμα καλύτερα, το album όμως έχει τόσο γεύση δρόμου μέσα του που είναι σα να τα έκανες τα μίλια

αναγκαίο flashback: το 1975 βρίσκει τη joni mitchell να συμμετέχει στο rolling thunder revue του bob dylan, όπου βρέθηκε στην οξύμωρη θέση να πρέπει να ανοίγει για άντρες καλλιτέχνες, με τους οποίους τη δεδομένη στιγμή ήταν ισοδύναμη, αν όχι σημαντικότερη. η ίδια το περιέγραφε ως ερευνητικό ταξίδι για να δει τι είναι αυτό που αλλοιώνει το εγώ και κάνει το εγώ να αλλοιώνει τα πάντα

αμέσως μετά, καμμένο χαρτί και η ίδια, θα κάνει άλλα δύο μεγάλα road trips, πάντα με αφετηρία το los angeles. τη μια βοηθάει δύο φίλους να μετακομίσουν, την άλλη μόνη της, πότε με δύο άντρες, οδηγώντας χωρίς δίπλωμα, κρυμμένη πίσω από νταλίκες που την ειδοποιούν όταν πλησιάζει η αστυνομία, μέρες μεταξύ μοτέλ, αυτοκινήτου και όλων των φασματικών μορφών που κατοικούν την εικονογραφία του δρόμου. αυτά είναι

τα κομμάτια του hejira γράφονται εκεί, στο πόδι, σαν πάνω σε τσιγαρόκουτο, είναι γεμάτα από νυχτερινά ανακατέματα, hook - ups με αγνώστους, με λιγότερο αγνώστους, για μια γυναίκα που το μυαλό της είναι γεμάτο λεωφόρους και φεύγει από κάτι σπασμένο, δεν υπάρχει ρίζωμα πουθενά, μόνο προχώρημα προς τα μπροστά, ίσως ένα πικρό σχόλιο για δύο τροχιές που κατέληξαν στο αντίθετο σημείο από αυτό που ξεκίνησαν. το sex εδώ είναι καθαρή απόλαυση, χωρίς καμία σκιά, χωρίς καμία ανάγκη ανάλυσης, όπως γινόταν στα προηγούμενα, πιο εξομολογητικά, album της, χωρίς την ανάγκη λογοδότησης στις προσδοκίες κάποιου άλλου. όλα είναι σαν κλείνουν με τον αιώνιο στίχο της ‘all i really want right now is to find another lover’

το album είναι κινητικό και υπνωτικό μαζί, όλα κυματίζουν ταυτόχρονα, μπροστά στο ύψος των ματιών σου. το τονικό του χρώμα το φέρνει κοντά σε ένα άλλο outsider album στον κατάλογο ενός singer-songwriter της δεκαετίας του ’70, το nebraska του bruce springsteen. και είναι αλήθεια, υπάρχει κόσμος που μπορεί να μην αντέχει καθόλου τον bs, αρκετοί έχουν όμως μια θέση για το nebraska στην καρδιά τους, ή έστω κάπου αλλού, γιατί έχει και αυτό το ρίγος του δρόμου

το άταστο μπάσο του jaco pastorius κυριαρχεί χωρίς να κατακτά, αφήνει στην άκρη τα εχέγγυα του βιρτουόζου (ευτυχώς για αυτό το album), σε έναν από τους πιο ουσιαστικούς διαλόγους που θα ακούσουμε ανάμεσα σε δύο μουσικούς, αν διάλογος είναι να τελειώνεις τη φράση του άλλου μέσα σε μια ανεπανάληπτη τηλεπάθεια (που νομίζω είναι τελικά). η φυσαρμόνικα του neil young στο ‘furry sings the blues’ σχεδόν ιμπρεσσιονιστική, τα ακόρντα της κιθάρας της jm θα φέρουν στο νου μέχρι και τους durutti column που θα σκάσουν λίγα χρόνια αργότερα, τη μοναδική anne briggs και το αειθαλλές αρχέτυπο της αγγλικής folk. τα τραγούδια δεν έχουν ρεφρέν, γιατί έχει ο δρόμος άλλωστε;

λένε πως το hejira (το οποίο αποτελεί και μεταγραφή της αραβική λέξης 'hegira', που σημαίνει “rupture/ρήξη” και χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τη μετάβαση του προφήτη μωάμεθ από τη μέκκα στη μεδίνα το 622 AD) είναι το album που άλλαξε την εικόνα της γυναίκας στο αφήγημα του δρόμου. μέχρι τότε, στο μεγάλο κείμενο του δρόμου, ο άντρας αποτελούσε μια μοναχική φιγούρα, μια αποτύπωση δύναμης και δυνατότητας. μια γυναίκα θεωρούνταν μόνη, με ξεκάθαρες αφηγηματικές οδούς την εξαφάνιση, το χάσιμο και ύστερα την ανάγκη της επιστροφής σε μια λογική βάση (σχέση; γάμος; οικογένεια;). η joni mitchell το ανατίναξε αυτό, χωρίς να θέλει να διαλύσει στην ουσία κάτι, απλά απορρίπτοντας την ανάγκη να βρει λύση σε δίπολα προβληματικά. αγάπη; επιτυχία; δουλειά; ελευθερία; ΟΛΑ

η ίδια θα ορίσει το hejira ως ‘leaving the dream, no blame’, και αυτό που έγινε τελικά είναι ότι έφτιαξε ένα portal ενηλικίωσης και ταύτισης με την επιθυμία, για όποια και όποιον καταλαβαίνει το δρόμο ως το μέρος που θα πας για να πάρεις πρώτα απόσταση από τον εαυτό σου, για να τον ξαναβρείς αργότερα. και όπως είπε και η ίδια, το υπόλοιπα μου τραγούδια θα μπορούσε να τα είχε γράψει κάποιος άλλος, το hejira μόνο εγώ

ένα album γράμμα αγάπης προς τον εαυτό της, προς τον εαυτό μας, τις στιγμές που τσακίζονται όλα αλλά είναι και ωραία, ένα album ειδικά για εμάς που τώρα διψάμε για δρόμο και συναπάντημα με ωραίους, ιδιαίτερους αγνώστους στο διάβα μας

hey joni

"I'm porous with travel fever/but you know I'm so glad to be on my own/still somehow the slightest touch of a stranger/ can setup trembling in my bones"

Aκούστε:

sd

η στήλη αυτή φιλοξενεί κείμενα που γράφτηκαν την πρόσφατη περίοδο, το μάρτιο - απρίλιο του 2020, και έχουν μεγάλη σχέση με τη συνθήκη (αυτο)περιορισμού που χαρακτήρισε αυτή την άνοιξη, καθώς μέσα σε αυτή τη συγκυρία χαρίστηκε ένας χρόνος για πιο παραγωγικές και έντονες ακροάσεις, γενικότερα μια απλή ζωή δίπλα στη μουσική μέσα στη σιωπή και την ακινησία της μέρας

η ιδέα ήταν ένα κείμενο την ημέρα για ένα δίσκο, κατηγορηματικά όχι μια κριτική, αλλά ένα κείμενο ελεύθερης ανάπτυξης, κάπου ανάμεσα στο παραλήρημα και την προσωπική πολιτισμική ανάγνωση μιας κυκλοφορίας. προτείνουμε έτσι να διαβαστεί ως ένα ασυνήθιστο ημερολόγιο

τα κείμενα αυτά φιλοξενήθηκαν πρώτη φορά στο FaceBook group albums to listen during quarantine (αυτό που λέει ο τίτλος ακριβώς), ένα ευχαριστώ λοιπόν στους διαχειριστές της σελίδας για την ιδέα και την ωραία τους προδιάθεση

από εδώ και πέρα, θα φιλοξενούνται στο sliding backwards, ενώ νέα κείμενα θα ανεβαίνουν σε άτακτες περιόδους
cover photo: v_era